Çocuklarda büyüme geriliğine dikkat
14 Eylül 2018, Cuma 16:59Tweet | ||
|
Çocuk Endokrinoloji Uzmanı ve Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derneği üyesi Doç. Dr. Samim Özen, çocuklarda büyümenin doğumdan itibaren düzenli olarak takip edilmesinin, birçok hastalığın erken tanısı açısından önemli olduğunu ve ihmal edilmemesi gerektiğini söyledi. Büyüme hormonu eksikliği olan çocuklarda en önemli bulgunun yaşıtlarına göre boy kısalığı olduğunun altını çizen Doç. Dr. Samim Özen, gelişimi gözlemlemek için okulların açılmasının önemli bir dönem olduğunu vurguladı.
Doç. Dr. Samim Özen, çocuklarda ve gençlerde görülen büyüme geriliğine ilişkin bilgiler verdi. Büyümenin çocuklarda en önemli sağlık göstergelerinden biri olduğunu belirten Özen, altta yatan kronik bir hastalığı olan çocuklarda ilk olarak yetersiz büyümenin gözlendiğini söyledi. Özen, hangi yaşta ne kadar büyüme olması gerektiğini ise şöyle anlattı:
"Doğum sonrası en hızlı büyüme dönemi ilk bir yaştır. Bebekler bir yaşında yaklaşık olarak doğum ağırlıklarının 3 katına ulaşırken, boyları da ilk yıl 25 santim uzar. Daha sonra ergenlik dönemine kadar büyüme hızları giderek yavaşlar. Sağlıklı çocuklar boyları birbirinden farklı olsa da yaklaşık 2 yaşından sonra kendi büyüme eğrilerinde ve kendilerine uygun hızda büyürler. Tüm çocukların büyümelerinin doğumdan itibaren düzenli olarak büyüme eğrileriyle takip edilmesi, birçok hastalığın erken tanısı açısından önemlidir."
BOY UZAMASININ 18-20 YAŞINA KADAR DEVAM EDECEĞİ ALGISI YANLIŞ
Boy uzama hızının yaşa ve cinsiyete göre değiştiğini söyleyen Doç. Dr. Samim Özen, şöyle konuştu:
"Hayatın ilk yılında bebek 25 santim kadar uzarken, 1-2 yaş arası 12-14 santim uzar. Yaklaşık iki yaşından sonra sağlıklı her çocuk kendi büyüme eğrisinde belli bir hızda uzar. 6 yaşın altında 6 santim, 6 yaş ile ergenlik arası 4,5 santim altında uzama yetersiz olarak kabul edilir. Bu hızların altında büyüme oluyorsa araştırılması gerekir. Ergenlik dönemi bebeklikten sonra büyümenin en çok olduğu ikinci dönemdir. Ergenlik döneminde cinsiyete, yaşa ve ergenlik dönemine göre büyüme hızları farklılık gösterir. Ergenlikte kızlarda 15-20 santim, erkeklerde ise 25-30 santim kadar uzama olur. Toplumda boy uzamasının 18-20 yaşına kadar devam edeceği algısı yaygındır. Ancak ulaşılabilecek son boy, takvim yaşından çok kemik yaşına bağlıdır. Büyüme çizgilerinin kapandığı yaşta; yani kemik yaşı kızlarda 15, erkeklerde 16 olduğunda büyüme artık durur."
4 BİN İLA 10 BİN ÇOCUKTA BİR GÖRÜLÜYOR
Yaşıtlarına ve cinsiyetlerine göre normal büyüme eğrilerinin altında (3 persentil) olanlarda büyüme geriliğinden bahsedildiğini belirten Doç. Dr. Samim Özen, boy 3 persentil altında olmasa bile yıllık büyüme hızının çocuğun yaşına göre düşük olmasının da büyüme geriliği olarak tanımlandığını ifade etti. Özen, büyüme geriliğine yol açan büyüme hormonu eksikliğinin, dünyanın farklı ülkelerinde 4 bin ila 10 bin çocukta bir görüldüğünü belirtti.
Boyun normal olup olmadığını belirlemenin en doğru yolunun, çocukların büyüme hızlarının düzenli olarak takip edilmesi olduğunu belirten Doç. Dr. Samim Özen, büyüme geriliğinin uyarıcı belirtilerini şöyle açıkladı:
"Aile hekimi ya da çocuk doktorları tarafından belirli aralıklarla ölçülecek boy ve ağırlık değerlerinin büyüme eğrileriyle değerlendirilmesi en doğru yoldur. Büyüme hormonu eksikliği olan çocuklarda en önemli bulgu, yaşıtlarına göre boy kısalığının olmasıdır. Aileler en çok çocuklarının kıyafetlerinin küçülmemesinden ya da sınıftaki arkadaşlarına göre daha kısa boylu olmasından yakınırlar. Büyüme hormonu eksikliği olan çocuklarda vücut ağırlığı ise yaşıtlarına göre çoğu zaman normaldir. Hatta bir miktar karın çevresi yağlanması olabilir. Bunun dışında yenidoğan döneminde uzamış sarılık, ısrarlı kan şeker düşüklüğü, vücudun orta hattında yarık damak veya dudak gibi doğumsal anomaliler veya erkek bebeklerde testislerin yerinde olmaması ve penis küçüklüğü, kalıtsal büyüme hormonu eksikliğini düşündürebilir. Bunlar dışında daha büyük çocuklarda büyüme hormonu eksikliğine neden olan kafa içi olaylara bağlı baş ağrısı, çift görme ve kusma gibi belirtiler gözlenebilir. Anne-baba ya da diğer akrabaların kısa boylu olması, kısa boylu çocukların normal olduğu anlamına gelmemelidir. Kısa boylu her çocuk mutlaka çocuk hekimi ya da çocuk endokrin uzmanları tarafından değerlendirilmelidir."
BÜYÜME GERİLİĞİNDE YETERSİZ BESLENMEYE DİKKAT
Büyüme hormonu eksikliğinin birçok nedeni olduğunu söyleyen Özen, "Sıklıkla altta yatan bir neden saptanamaz. Bu duruma idiyopatik büyüme hormonu eksikliği denir. Bunun dışında başta beslenme yetersizliği olmak üzere birçok hastalık büyüme yetersizliğinin yanı sıra büyüme hormon üretiminde ya da etkisini göstermede yetersizliğe neden olur. Hipofiz bezinden büyüme hormonu üretimini bozan kalıtsal, zor doğum veya doğumsal yapı bozukluğu gibi yapısal veya hipotalamus-hipofiz bölgesini etkileyen kafa travması, enfeksiyonla, tümörler, ameliyatlar, ışın tedavisi gibi edimsel birçok neden, büyüme hormonu eksikliğine neden olabilir" dedi. (DHA)
Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Dr. Öğretim Üyesi ve Bütüncül
Kardiyoloji Uzmanı Profesör Doktor Ceyhun Ceyhan ve Diyetisyen Rabia Yoran katıldıkları
Gazeteci Emin Aydın’ın tvDEN’de yayınlanan “Baş Başa” programının
Geçtiğimiz aylarda 31 Mart yerel seçimler kapsamında esnaf ziyareti
Aydın’ın Çine Belediye Başkanı Enver Salih Dinçer’in vefatının
Efeler Belediye Başkanı Mehmet Fatih Atay, “Cumhuriyet Halk Partisi'nin
Gazeteci Emin Aydın’ın hazırlayıp sunduğu tvDEN’de yayınlanan “Baş
Gazeteci Emin Aydın’ın hazırlayıp sunduğu tvDEN’de yayınlanan “Baş
Gazeteci Emin Aydın’ın hazırlayıp sunduğu tvDEN’de yayınlanan “Baş
Gazeteci Emin Aydın’ın hazırlayıp sunduğu tvDEN’de yayınlanan “Baş
Gazeteci Emin Aydın’ın hazırlayıp sunduğu tvDEN’de yayınlanan “Baş
Gazeteci Emin Aydın’ın tvDEN’de yayınlanan programı “Baş Başa”nın
İYİ Parti Aydın Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Özer Kayalı, gazeteci
İYİ Parti Koçarlı Belediye Başkan Adayı Hüseyin Özkan, gazeteci Emin
İYİ Parti Nazilli Belediye Başkan Adayı Cüneyt Korkmaz, tvDEN’de yayınlanan
Cumhur İttifakı Aydın Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Mustafa Savaş, Büyükşehir
Yeniden Refah Partisi Aydın Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Serdal Bulut,
Cumhuriyet Halk Partisi’nin 23 ve 24 dönem Mersin Milletvekili Ali Rıza
Anavatan Partisi Aydın Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Nail Kaplı, gazeteci
Aydın’ın Efeler İlçesi merkez Cumhuriyet Mahallesi Muhtar Adayı Fadime
İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Aydın Şubesi Eski Başkanı Özlenen Alcı,
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doktor Rabia Alay, son haftalarda çocuklarda
İYİ Parti Aydın Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Özer Kayalı, partilerine
Kardiyoloji Uzmanı Uz.Dr. Ali Manav, tvDEN’de yayınlanan, Selime Aydemir’in
Deva Partisi Efeler Belediye Başkan Adayı Osman Yasin Uzdu, tvDEN’de yayınlanan,
Demokrat Parti (DP) Genel Başkanı Gültekin Uysal ve DP Aydın Büyükşehir
İYİ Parti Aydın Büyükşehir Belediye Başkan adayı Özer Kayalı eşinin
İYİ Parti’nin Köşk Belediye Başkan Adayı Nilgün Baş, gazeteci Emin
Aydın’ın Çine İlçesi Şevketiye Mahallesi Muhtar Adayı Yeşim Namlı
İYİ Parti Köşk Belediye Başkan Adayı olan Nilgün Baş, parti teşkilat yöneticileri
Aydın Büyükşehir Belediye Başkanı Özlem Çerçioğlu’na
Cumhur İttifakı Germencik Belediye Başkan Adayı Halit Germen, tvDEN’de yayınlanan
Ekşi Mayam işletme sahibi Büşranur Çökmez, tvDEN’de yayınlanan
Zafer Partisi Efeler Belediye Başkan Adayı Şafak Ateş, gazeteci Emin Aydın’ın
Aydın'ın Efeler ilçesinde sokak röportajı yapan tvDEN ekibine röportaj
Aydın’ın Efeler ilçesinde Zübeyde Hanım Mesleki ve Teknik Anadolu
Aydın Ticaret Odası Başkanı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Yönetim Kurulu
İYİ Parti Aydın Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Özer Kayalı, gazeteci
Selime Aydemir’in hazırlayıp sunduğu tvDEN ekranlarının sevilen programı “Uzmanına