Aydın Ziraat Odaları, jeotermal enerjinin kullanımı ve uygulamalarındaki çevresel etkileri değerlendirdi. Değerlendirmede ziraat odalarının JES'lere karşı tavrının net olduğu; yeni kuyular istenmediği ve mevcutların usule uygun üretim yapması için denetimlerin artırılması gerektiği vurgulandı. Aydın Valisi Yavuz Seli Köşger ile görüşme sağlandığı ve bazı ihalelerde iptalin söz konusu olduğu belirtildi.

Efeler Ziraat Odası ve Aydın Ziraat Odaları Koordinasyon Kurulu Başkanı Mehmet Kendirlioğlu'nun başkanlığında bir araya gelen oda başkanları Jeotermal Enerji Santralleri'nin Aydın tarımına ve sağlığına etkilerini değerlendirdi. Oda başkanları toplantının ardından yaptığı basın açıklamasında "önce sağlık ve tarım" vurgusunda bulundu.

"BÜYÜK MENDERES JES ETKİSİNDE"

Efeler Ziraat Odası Başkanı Mehmet Kendirlioğlu, JES'lerin re-enjeksiyondan uzaklaşrak üretim yaptığına dikkat çekerek, "Yüksek debi ve sıcaklıktaki jeotermal akışkanlar kullanıldıktan sonra bir bölümü yeniden yer altına enjekte edilmekte (re-enjeksiyon), ancak önemli bir kısmı da doğal su yolları ile içme suyu vb. amaçla kullanılan sulara karışmaktadır. Bu yüzden jeotermal akışkanlar, içme, sulama ve kullanma sularının kalitesinin bozulmasına hatta kullanılamaz hale gelmesine sebep olabilmektedir. Jeotermal tesislerden atılan akışkanlar, doğal su kaynaklarından daha yüksek sıcaklığa sahip olduklarından potansiyel ısıl kirleticilerdir. Bunlar, sıcak ve yüksek tuz konsantrasyonuna sahip olmaları ve topraktaki tüm elementlerin çözünmelerini kolaylaştırmaları nedeniyle, İnsan, bitki ve hayvan sağlığını tehdit eden; ağır metaller içerebilmektedir. Büyük Menderes Ovası jeotermal kaynaklı akışkanların etkisiyle her yıl katlanan bir bor (B) etkisine maruz kalarak verimsizleşmektedir." dedi.

"TOPRAKTAKİ VERİMSİZLİK ARTIYOR"

Pek çok bilimsel araştırmaya göre meyvelerin kalitesi ve veriminde azalma yaşandığına da dikkat çeken Kendirlioğlu,"Jeotermal akışkanların içerdiği kimyasalların parametre değerlerinin yüksek çıkması, B.Menderes suyunun tarım sulamasında kullanılmaması gerektiğini ifade etmektedir. Kirlenmenin fazla olduğu bölgelerdeki ağaçların meyvelerinde küçük kalma-rozetleşme ve damarlaşma sorunları mevcuttur. Genel olarak bölgede termal kaynakların yüksek sıcaklık nedeniyle çözgen özelliğinden dolayı hızlı bir tuz birikimi gözlenmektedir. Bu durum kültür bitkilerinin yetişmesini de olumsuz olarak etkilemektedir.Tarım arazilerinin büyük çoğunluğunun sulama ihtiyacının Büyük Menderesten karşılandığı göz önüne alındığı takdirde toprakta verimsizleşmenin geniş alanlara yayıldığı görülmektedir.

"SARILOP KURUMASINA JES ETKİSİ"

Yüksek oranda Bor (B) öncelikle Türkiye kuru incirinin yüzde 65’ini üreten Aydın Sarılop incirinin kurumasında ve kalitesinde olumsuz etki yapmaktadır.Jeotermal sistemler kurulma aşamasında üretim kuyuları tarım alanları ortasında seçilmekte olup kuyu başlarına uzanan stabilize yollar araç geçişleriyle toz üretip çiçekli bitkilerin döllenmesini engellemekte, kırmızı örümcek zararlısının popülasyonun artmasını tetiklemektedir."diye konuştu.

"ZARARLAR ARAŞTIRILMALI"

JES'lerin tarım ürünlerine, tarım topraklarına, hayvanlara, gıdaya ve insan sağlığına doğrudan olumsuz etkisi olduğunu kaydeden Kendirlioğlu açıklamasına çözüm önerileriyle devam etti; "Dünya ülkelerinin Jeotermal yasaları ve yönetmelikleri karşılaştırılarak , mevcut yasalarımızın tekrar güncellenerek, düzenlenmesi ve bu yasal düzenlemeler yapılırken halk sağlığı ve bölgemizin ekosistemi ile endemik bitkilerimiz iyi araştırılmalı, jeotermal enerjinin tarım ürünlerimiz, hayvanlar ve insan sağlığı üzerindeki oluşabilecek olumsuz etkileri dikkate alınmalıdır. İlimizde kurulmuş olan ve/veya kurulacak olan santraller; Dünyadaki örnekleri gibi iyi ve sıkı denetlenmeli, faaliyetlerinin yasa ve yönetmeliklere uygunluğu kesin olarak sağlanmalıdır. İlimizde kurulmuş olan ve/veya kurulacak olan Jeotermal elektrik santraller; Dünyadaki örnekleri gibi; Yerleşim yerlerinden yaşamı engellemeyecek/zarar vermeyecek kadar uzaklıktaki mesafelerde kurulması gerekir."

"BAZI İHALELER İPTAL EDİLEBİLİR"

Aydın Valisi Yavuz Selim Köşger'le JES gündemi hakkında görüşme sağladıklarını kaydeden Nazilli Ziraat Odası Başkanı Necdet İzgü de ihalelerin bir kısmında iptalin söz konusu olabileceğini söyledi. İzgü, "Kuyuların santraller için uygun olmadığı, seracılıkta kullanılması gerektiği söylendi. Ancak ihaleye çıkacak kuyuların da sera için uygun olmadığı ve iptal edilmesi gerektiğini söyledik. Seracılıkta JES'ler büyük avantaj sağlamaktadır. Çine'de yapılıyor, biz de mevcut santrallerin ısıyı paylaşma noktasında girişimlerde bulunduk. Kesinlikle dağ köylerindeki saha ihalelerinin iptal edilmesi gerektiğini söyledik. JES de olmaz sera da olmaz. Sıcaklık ve debi düşük, masrafı karşılayacak bir durum söz konusu olmaz. Bu çalışmalar çevredeki incirlere zarar verecektir. Bazı ihalelerin iptal olması söz konusu olabilir." (AYŞE YILMAZ)